ماساژ یکی از روش‌های درمانی و آرامش‌بخش قدیمی است که از هزاران سال پیش در ایران وجود داشت. با توجه به نقوش و نگاره‌های باستانی و منابع تاریخی می‌توان گفت سابقه ماساژ در ایران به دوران باستان بازمی‌گردد. در نقوش باستانی پاسارگاد و کتاب “شاهنامه” نیز به استفاده از ماساژ در زمان‌های قدیمی اشاره شده است. شاید فکر کنید ماساژ درمانی و صندلی ماساژور یک روند مدرن است به همین علت هم این روزها مزایای پزشکی آن دائماً تبلیغ می‌شود اما چیز جدیدی نیست. ماساژ درمانی بخشی از یک سیستم سنتی است که حدوداً به 5000 سال پیش برمی‌گردد. دوست دارید درباره تاریخچه ماساژ بیشتر بدانید. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تاریخچه ماساژ در جهان
تاریخچه ماساژ درمانی به 3000 سال قبل از میلاد در هند برمی‌گردد، جایی که به‌عنوان یک سیستم مقدس شفای طبیعی در نظر گرفته می‌شد. ماساژ درمانی توسط هندوها در طب آیورودا (سلامت زندگی) به کار می‌رفت. این روش در طول سال‌ها و نسل‌های مختلف برای التیام جراحات، تسکین درد، پیشگیری و درمان بیماری‌ها توصیه می‌شد. مروجین آیورودا معتقد بودند بیماری زمانی به وجود می‌آید که افراد با محیط هماهنگ نباشند؛ در نتیجه از ماساژ برای بازیابی تعادل طبیعی و فیزیکی بدن استفاده می‌کردند.
سیر ماساژ درمانی از چین تا یونان و رم
روش‌های ماساژ با تکامل فرهنگ و تاریخ حدود 2700 سال قبل از میلاد به چین و آسیای جنوب شرقی سفر کرد. در این دوران ماساژ چینی با ترکیب مهارت‌ها و شیوه‌های طب سنتی چینی، هنرهای رزمی و آموزش یوگا معنوی بودایی‌ها و تائوئیست‌ها توسعه یافت. روش آن‌ها شباهت زیادی به روش هندی‌ها داشت. آن‌ها بر این باور بودند که بیماری ناشی از عدم تعادل یا کمبود انرژی در مسیرهای مختلف است. چینی‌های باستان متنی به نام «کتاب کلاسیک طب داخلی امپراطور زرد» ابداع کردند که امروزه جزء اصلی درمان‌های جایگزین (طب سوزنی، طب فشاری و داروهای گیاهی) محسوب می‌شود.
در سال 2500 قبل از میلاد، ماساژ درمانی به مصر راه یافت، جایی که در نقاشی‌های مقبره به تصویر کشیده شد. مصری‌ها تکنیک‌های بدن‌سازی خود را اضافه کردند و به توسعه رفلکسولوژی که شامل اعمال فشار به نقاط یا نواحی خاص روی پاها و دست‌ها برای اثر بخشیدن به بهبودی بود، پرداختند.
بعدها راهبانی که در چین در مورد بودیسم مطالعه می‌کردند، ماساژ درمانی را در 1000 سال قبل از میلاد به ژاپن آوردند، باورهای خود را اضافه کردند و آن را «آنما» نامیدند. در حال حاضر ما آن را به نام «شیاتسو» می‌شناسیم. این تکنیک برای تنظیم و تقویت اندام‌ها با ایجاد تعادل مجدد سطوح انرژی از طریق تحریک نقاط فشار به امید ایجاد مقاومت طبیعی در برابر بیماری طراحی شده است.
مصریان، یونانی‌ها و رومی‌ها را تحت تأثیر قرار دادند؛ به همین علت از ماساژ درمانی به روش‌های مختلف استفاده می‌کردند. در یونان بین 800 تا 700 قبل از میلاد، ورزشکاران قبل از مسابقات از ماساژ برای حالت دادن به بدن خود و پزشکان اغلب از ترکیب گیاهان و روغن‌ها با ماساژ برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌کردند. محبوبیت ماساژ درمانی در غرب تا قرن 17 کاهش یافت یعنی زمانی که اکتشافات جدید در فارماکولوژی و فناوری پزشکی توانست پزشکی مدرن را تغییر دهد؛ با این حال بسیاری از پزشکان هنوز به مزایای سلامتی ماساژ باور داشتند.
تاریخچه ماساژ درمانی در قرن 20 و 21
تقاضا برای ماساژ و ماساژورها در اوایل دهه 1900 افزایش یافت. ماساژ سوئدی در دهه 1930 تکامل یافته بود و فیزیوتراپیست‌هایی که از آن در طب معمولی استفاده می‌کردند به ماساژ درمانی کمک کردند تا به شکل قانونی و قابل احترام درآید.
تاریخچه ماساژ روسی
از زمان‌های قدیم ماساژ بخشی از سیستم پزشکی روسیه بود. این هنر توسط راهبان و درمانگران طب عامیانه انجام می‌شد و آن‌قدر بخش جدایی‌ناپذیری از فرهنگ شد که بسیاری از خانواده‌ها به‌صورت روزمره از تکنیک‌های آن استفاده می‌کردند. در روسیه باستان برای درمان دردهای روماتیسمی و تروما از ورز دادن مفاصل و عضلات کمک می‌گرفتند.
یکی دیگر از روش‌های محبوب ماساژ در دوران باستان، ماساژ به‌وسیله شاخه‌های درخت توس در حمام‌های سبک روسی بود؛ حتی امروز هم بسیاری از روس‌ها این روش را یاد دارند و گهگاه از آن استفاده می‌کنند. در پایان قرن 18 دو پزشک به نام‌های “SG Zybelin” و “NM Abdomnik” به‌طور گسترده از ماساژ به‌عنوان یک روش درمانی در مراقبت از کودکان استفاده کردند. در آغاز قرن 19 هم یک پزشک مشهور روسی به نام “MY Mudrov” ماساژ و ورزش را توصیه می‌کرد.
در پایان قرن 19 ماساژ به یک عمل پزشکی معتبر تبدیل شد. از سال 1882 تا 1911 بیش از 20 پایان‌نامه دکترا با موضوع «ماساژ درمانی» دفاع شد و از آن زمان به بعد ماساژ به یک دوره آموزشی معمولی در دانشکده‌های پزشکی و پرستاری تبدیل شد. پزشکان و دانشمندان روسی احترام زیادی برای ماساژ درمانی قائل بودند و آن را به‌تفصیل مطالعه کردند. آن‌ها فهمیدند که اگر از ماساژ به‌درستی استفاده شود، تقریباً روی هر بیماری پاتولوژیک تأثیر مثبت می‌گذارد.
تاریخچه ماساژ سوئدی
ماساژ سوئدی کاملاً سوئدی نیست. اگر نگاهی دقیق به زبان انگلیسی بیندازیم، نشان می‌دهد که بسیاری از موضوعات با نام کشوری هستند که واقعاً از آن کشور شروع نشدند. ماساژ سوئدی دقیقاً چنین شرایطی را دارد. اگر چه یک سوئدی به نام «پیتر لینگ» ماساژ سوئدی را توسعه داد اما در واقع یک تمرین کننده هلندی به نام «یوهان گئورگ مزگر» آن را سیستماتیک کرد و آن را به شکل تمرینی درآورد تا دیگران از آن کپی و استفاده کنند.
پیتر لینگ را اغلب مخترع ماساژ سوئدی می‌دانند در صورتی که او چیزی شبیه به ماساژ امروزی را اختراع کرد. اساس تکنیک‌های او شامل رفتار با بدن به گونه‌ای بود که گویی ارتباطی بین ذهن و بدن وجود دارد. لینگ برنامه خود را سیستم حرکت سوئدی نامید. سال‌ها بعد، یوهان گئورگ مزگر که یک پزشک هلندی بود شروع به توسعه سیستم ماساژ کرد. تکنیک‌های او منعکس‌کننده بسیاری از تکنیک‌های مبتنی بر حرکت پیتر لینگ بود و سیستم حرکتی سوئدی در نهایت به «ماساژ سوئدی» تغییر نام داد.
تاریخچه ماساژ در ایران
تاریخچه ماساژ درمانی ایرانی به دوران باستان بازمی‌گردد و تصاویری از انجام ماساژ در نقوش و نگاره‌های باستانی روی بدن انسان‌ها به چشم می‌خورد؛ به‌عنوان‌مثال در نقوش باستانی پاسارگاد تصاویری از ماساژگران کنار تخت جمشید به تصویر کشیده شده است.
در دوران سلسله صفویه، ماساژ به‌عنوان یک روش درمانی و آرامش‌بخش مورد توجه قرار گرفت. در این دوران از ماساژ به‌عنوان یک روش درمانی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی استفاده می‌کردند و به‌عنوان یک شغل رسمی تلقی می‌شد. برخی از کتب و منابع آن دوره نیز به این موضوع اشاره کردند. در دوران قاجار، ماساژ به‌عنوان یک روش درمانی و آرامش‌بخش محبوبیت بیشتری پیدا کرد. در این بازه زمانی برخی از شخصیت‌های معروف و پزشکان معتبر توصیه‌های خود را برای استفاده از ماساژ به‌عنوان یک روش درمانی ارائه دادند.
در دوران پهلوی اول و دوم استفاده از ماساژ به‌عنوان یک روش درمانی و آرامش‌بخش ادامه پیدا کرد. در این مقطع زمانی مراکز آموزش ماساژ تأسیس شدند و افراد برای آموزش ماساژ به ایران می‌آمدند. امروزه نیز ماساژ نه تنها در ایران بلکه در سراسر کشور از ماساژ استفاده می‌شود و افراد برای درمان برخی از بیماری‌ها یا به‌منظور استراحت و آرامش از آن استفاده می‌کنند.
سخن پایانی
در این مقاله تاریخچه ماساژ را به‌طور کامل با هم بررسی کردیم. با اطمینان می‌توان گفت که ماساژ به‌عنوان یک روش درمانی و آرامش‌بخش قدیمی، تاریخچه بسیار طولانی دارد. ماساژ از دوران باستان تا امروز جزئی از فرهنگ و جامعه ایران بوده و در طول زمان به‌عنوان یک روش درمانی رسمی مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از ماساژ در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی یا توصیه‌های پزشکان بر انجام این کار اهمیت و ارزش آن را به‌عنوان یک روش درمانی نشان می‌دهد.
اگرچه دریافت ماساژ از یک ماساژور حرفه‌ای و ماهر بسیار مفید است اما برای برخی از ما ممکن است زمان بر و پر هزینه باشد. در این صورت صندلی یا ابزارهای ماساژ جایگزین مناسبی خواهند بود. این ابزارها از طریق فشار، اصطکاک و لمس به بدن کمک می‌کنند تا استراحت و آرامش را تجربه کنید. یکی از برندهایی که به شما محصولات با کیفیتی را ارائه می‌دهد «ریلکس آپ» است. با محصولات ریلکس آپ از لذت و مزایای ماساژ در خانه خودتان بهره‌مند خواهید شد.